ကတီၤဆိကၠိတၢ်ပီးတၢ်လီ (Kinder Kits) - ကညီကျိာ် (Karen)

တၢ်လိၥ်ကွဲန့ၣ်မ့ၢ်တၢ်လၢအမုၥ်လၤသးဖှံတခါဒီးဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါကျဲလၢကဆီၣ်ထွဲနဖိအတၢ်မၤလိမၤဒိးဒီးတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်အဂီၢ်လီၤ. မိၢ်ပၢ်, ပှၤကွၢ်ထွဲတၢ်ဒီးဟံၣ်ဖိဃီဖိမ့ၢ်တၢ်အကါဒိၣ်တမံၤလၢတၢ်လဲၤကျဲတခါအံၤန့ၣ်လီၤ.

ကတီၤဆိကၠိပီးလီန့ၣ်တၢ်မၤပှဲၤအီၤဒီးလံၥ်တဖၣ်, တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့အဂီၢ်တၢ်လိာ်ကွဲဒီးတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤတဖၣ်လၢတၢ်မၤအီၤလၢနဖိဒီးဟံၣ်ဖိဃီဖိကမုၥ်လၤသးဖှံလၢဟံၣ်လၢဃီအဂီၢ်လီၤ.

လၢကတီၤဆိကၠိတၢ်ပီးတၢ်လီတၢ်ဖိတၢ်လံၤတခါစုၥ်စုၥ်ဘၣ်တၢ်မၤအီၤလီၤဆီဒၣ်တၢ်လၢဖိသၣ်သၢနံၣ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

ဘံးထိရံယါနံၣ်တၢ်မၤလိဖဲနံၣ်သီကတီၢ်တဖၣ်အပူၤ(Victorian Early Years Learning)ဒီးတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်လဲၤထီၣ်အတကွီၢ် (Development Framework)

ဖိသၣ်တၢ်ဒိၣ်ထီၣ်သီကတီၢ်ကၠိသရၣ်/သရၣ်မုၣ်ဒီးပှၤဟ့ၣ်ထီၣ်ပီညါတဖၣ်အတၢ်ဆီၣ်ထွဲနဖိလၢကဒိၣ်ထီၣ်ဒီးမၤလိတၢ်အဂီၢ်

ကတီၤဆိကၠိတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတဖၣ်သူ၀ဲVictorian Early Years Learning ဒီး Development Framework (VEYLDF) န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ခဲလၢၥ်လၢနကဆီၤဆိကၠိပီးလီအဘိၣ်အပူၤဃုၥ်ဒီးတၢ်မၤလိဒီးတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်လဲၤထီၣ်အစၢတခါမ့တမ့ၢ်အါခါလၢန (VEYLDF) အဂီၢ်လီၤ.

ကတီၤဆိကၠိပီးလီထၢၣ်၀ံချၢတဖၣ်န့ၣ်တၢ်သူအီၤသ့ကိးနံၤဒဲးသ့လီၤ.

နဖိကၠီးလိအသးအစုတၢ်မၤဟူးဂဲၤတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တဖၣ်သ့ခီဖျိကွဲးတၢ်ဂီၤလၢတၢ်ကျးလီၤမံၤလၢထၢၣ်အချၢဒ်သိးကသ့ၣ်ညါဘၣ်မ့ၢ်အထၢၣ်ဖဲလဲၣ်တဖျၢၣ်လဲၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

အိးထီၣ်ထၢၣ်၀ံချၢဒီးစၢတံၢ်အီၤဒီ Velcro တၢ်ကျးတက့ၢ်. သူတၢ်ဒါခိၣ်လၢတၢ်ပလၢၢ်အီၤသ့ဒ်သိးတၢ်လိာ်ကွဲမၤဒိးတခါအဂီၢ်တက့ၢ်.

• မၤဃံးထီၣ်မ့တမ့ၢ်မၤကျီလီၤထၢၣ်၀ံချၢအပျံၤဒ်သိးထၢၣ်န့ၣ်ကအိၣ်ဆ့ၣ်နီၤဖဲနဖိအခံကိၢ်အဖီခိၣ်.
• ဒုးကဲထီၣ်ဖီကရၢၢ်တခါဃုၥ်ဒီးတၢ်ကျးစဲ (sticker) လၢတၢ်ပလၢၢ်အီၤသ့တဖၣ်.
• တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလၢတၢ်ကွဲးတၢ်ဂီၤလၢတၢ်ဘျးလီၤမံၤအလိၤ.
• ကၠီးလိသးလၢတၢ်ကွဲးလိဆိလံၥ်အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တဖၣ်.

တၢ်ဖးလံၥ်

တၢ်ကွဲးတၢ်ဂီၤဒီးတၢ်မၤနီၣ်တၢ်ကွဲးတဖၣ်ပျဲ၀ဲဖိသၣ်တဖၣ်လၢကပၥ်ဖျါထီၣ်အ၀ဲသ့ၣ်အတၢ်တ့ကဲထီၣ်တၢ်အဂီၢ်လီၤ. ခီဖျိတၢ်ကၠီးလိမၤကွၢ်အသးဃုၥ်ဒီးစၢၢ်ဘိကွဲးတၢ်ဂီၤလၢစးခိလိၤအဃိ, ဖိသၣ်တဖၣ်-

တၢ်တ့ကဲထီၣ်တၢ်အတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤ

တ့ကဲထီၣ်တၢ်လိာ်ကွဲတဖၣ်ဟ့ၣ်ဆူၣ်ထီၣ်၀ဲတၢ်သ့ၣ်ညါ(sense) ၅ ခါလၢနဖိအဂီၢ်- တၢ်ထံၣ်, တၢ်နၢ, တၢ်နၣ်ဟူတၢ်, တၢ်ထိးဘၣ်ပလၢၤဘၣ်, တၢ်အရီၢ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်ကျဲမုၥ်လၤသးဖှံတဘိလၢကဃုထံၣ်အါထီၣ်, ဃုသ့ၣ်ညါဒီးမၤလိဘၣ်ဃးတၢ်အိၣ်သးလၢနခိၣ်နဃၢၤ၀း၀းန့ၣ်လီၤ.

တၢ်လိၥ်ကွဲလၢတၢ်ချၢ

တၢ်ကွၢ်ထွဲတၢ်လိၥ်ကွဲလၢတၢ်ချၢအကတီၢ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်ဒိၣ်ထီၣ်အကျါအဒိၣ်ကတၢၢ်တခါ, မၤဂ့ၤထီၣ်ဒီးဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်အိၣ်မုၥ်အိၣ်ပၢၤလၢနဖိအဂီၢ်လီၤ.

ဖိသၣ်တဖၣ်မၤတၢ်သ့ဒ်-

တၢ်လိၥ်ကွဲတၢ်မၤဒိ

တၢ်လိၥ်ကွဲက့(မ)တဖၣ်ဃုၥ်ဒီးဟံၣ်ဖိဃီဖိဒီးတံၤသကိးတဖၣ်မ့ၢ်ကျဲအဂ့ၤတဘိလၢကသူၣ်ထီၣ်နဖိအတၢ်ရ့လိၥ်မုၥ်လိၤသးတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

က့(မ)တဖၣ်မၤစၢၤနဖိလၢကမၤလိနီၣ်ဂံၢ်နီၣ်ဒွး, ကျိၥ်ဒီးတၢ်ဃဲၣ်လီၤတၢ်ဂ့ၢ်ကီတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တဖၣ်သ့လီၤ.

တၢ်သူၣ်ထီၣ်ပှၤတ၀ၢအဂီၢ်

တၢ်လိာ်ကွဲန့ၣ်မ့ၢ်ဒ်သိးဖိသၣ်တဖၣ်ကထံၣ်န့ၢ်တၢ်ဒီးမၤလိဘၣ်ဃးအကစၢ်အဂ့ၢ်ဒီးတၢ်အိၣ်သးလၢအခိၣ်အဃၢၤတဖၥ်န့ၣ်လီၤ. လၢဖိသၣ်တဖၣ်အဂီၢ်, တၢ်လိာ်ကွဲဒီးတၢ်မၤလိန့ၣ်လဲၤအသးသဃဲၤသဃဲၤလီၤ. တၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢနကတီၤဆိကၠိအဘိၣ်န့ၣ်ဆီၣ်ထွဲနၤလၢကအိၣ်ဒီးတၢ်ကတိၤလိၥ်သးဘၣ်ဃးတၢ်ဆဲးတၢ်လၤလီၤဆီလိၥ်သးဒီးတဒ်သိးလိၥ်သးတဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.

လံၥ်လၢအီစလါ(န)ကျိၥ် (Auslan)

အီးစလဲ(န) မ့ၢ်ကျိၤတၢ်ပနီၣ်လၢ်တၢ်သူအီၤဖဲဘံးထိရံယါဖိသၣ်တၢ်ဒိၣ်ထီၣ်သီကျိၥ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအပူၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤတၢ်မၤန့ၢ်အီၤသ့ဖဲကတီၤဆိကၠိလွံၢ်နံၣ်တနီၤအလီၢ်န့ၣ်လီၤ.

တၢ်ကဲဘျုးလၢဖိသၣ်တၢ်မၤလိဘၣ်ကျိၥ်အဂၤဖဲအသးစၢ်ကတီၢ်အိၣ်၀ဲအါကျိၥ်, ပၣ်ဃုၥ်-

တၢ်အိၣ်မုၥ်အိၣ်ပၢၤဒီးတၢ်ဆီၣ်ထွဲအါထီၣ်

ဖိသၣ်တဖၣ်ခဲလၢၥ်မၤလိတၢ်လီၤဆီလိၥ်အသးဒီးမၤ၀ဲလၢအကစၢ်မၤန့ၢ်အဖီခိၣ်ဒၣ်၀ဲလီၤ ကတီၤဆိကၠိတၢ်ပီးတၢ်လီဟ့ၣ်ထီၣ်နဖိအလံၥ်ဖးဒီးတၢ်လိာ်ကွဲတဖၣ်လၢတၢ်သူအီၤသ့လၢကျဲအါဘိအပူၤလၢကတၤတၢ်ဒီးကယဲၢ်တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.

နၤမ့တမ့ၢ်နဖိမ့ၢ်လိၣ်ဘၣ်အါထီၣ်တၢ်ဆီၣ်ထွဲန့ၣ်, တၢ်မၤစၢၤအိၣ်၀ဲခီဖျိကျဲလၢကဃဲၣ်လီၤတၢ်ဂ့ၢ်ကီတဖၣ်အံၤ-

ဆိမိၣ်ထီၣ်တၢ်စးထီၣ်တၢ်လုၢ်အီၣ်သးသမူလၢဘံးထိရံယါအတၢ်ဒိၣ်ထီၣ်အသနၢၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢကဆီၣ်ထွဲနၤလၢကကဲထီၣ်ဖိသၣ်တၢ်ဒိၣ်ထီၣ်သီအကၠိသရၣ်/သရၣ်မုၣ်ပှၤဟ့ၣ်ပီညါတဂၤအဂီၢ်, ကျဲအိၣ်၀ဲဒ်